Migren Nedir, Migrenin Belirtileri ve Tedavisi

Migren, sadece baş ağrısı değildir. Otonom sinir sisteminden kaynaklanan bio-elektriksel bir hastalıktır. Otonom sinir sistemi, bedenin tüm yaşamsal faaliyetlerini yöneten network' dür. Atak sırasında, otonom sinir sisteminin temel işlevleri olan damar-sindirim-dolaşım geçici aksar. Migren sürekli gelen bir hırsız gibidir. Her gelişinde iş ve özel hayatınızdan para, zaman ve keyfinizi çalar.

Migrenin kadınlarda görülme sıklığı erkeklerdekinin üç katıdır. Bu farklılığın sebebi kadındaki hormonal değişikliklerdir. Hastaların çoğunda atak 40 yaşından önce ortaya çıkar. Bu da genelde ergenlik çağına denk gelir. 50 yaşının üstünde birinde migren başlama ihtimali zayıftır. Kadınlarda çoğunlukla orta yaşlarda ortaya çıkmaktadır.

Migren atağı nasıl olur?

Bozucu Alanlar: Enfeksiyonlar (çocukluktaki boğaz, bademcik…), ameliyatlar (bademcik, sezaryen, kürtaj…), dişler (çürük, eksik kanal tedavileri, yirmi yaş dişleri, uyumsuz protezler, diş sıkma), travmalar (psikolojik veya fiziksel) kaynaklık edebilir.

Tetikleyici Faktörler: Açlık, uykusuzluk, stres, bazı yiyecekler, lodos, hormonal değişimler, stres etkisinde bozucu alan uyarımları kontrolü zorlaşır.

Hipersensisitif Yapı: Yapısal bir özellik olan hipersensitif sinir sistemi (hassas, duyarlı kişilik ile kendini gösterir) varlığında otonom sinir sistemi bozucu alanlardan gelen uyarımları daha fazla algılar.

Bozucu alanlar ve hipersensitif yapıya sahip kişilerde tetikleyici faktörlerin de etkisiyle otonom sinir sistemi zaman zaman kontrolden çıkarabilir. Otonom disfonksiyon gerçekleşir. Migren atağı başlar.

Otonom Disfonksiyonda Ne Olur: Otonom sinir sisteminin temel işlevleri aksar. Damarlar büzülür–genişler, bağırsaklar yavaşlar–hızlanır, kan basıncı, nabız, terleme fonksiyonları etkilenebilir.

Migren Atağı: Damarlardaki büzülmeye bağlı aura, genişlemeye bağlı şiddetli baş ağrısı, bağırsaklardaki yavaşlamaya bağlı bulantı ve kusma olur. Tüm beden sistemi etkilenir, duyular hassaslaşır, yorgunluk, halsizlik gelişir.

Migreni neler tetikler?

Stres & Yorgunluk: Çok üzüntü, sıkıntı, yoğun dönemler ya da dönem bitişindeki rahatlama. Aşırı egzersiz.

Açlık: Öğün atlama, öğünün gecikmesi, az yeme.

Hormonal: Adet dönemleri, doğum kontrol hapı, menopoz ilaçları, geciktirici, ertesi gün hapı vd. hormonal ilaçlar.

Yiyecek & İçecekler: Eski peynir, katkılı şarküteri ürünleri, narenciye, kuruyemişler, şarap – bira gibi mayalı alkollü içecekler.

Uyku: Az yada fazla uyku. Uyku düzeninin ve saatinin değişmesi.

Çevresel Faktörler: Lodos, bulutlu kasvetli havalar, parlak ışık, ağır kokular, seyahat.

Migrenin klinik özellikleri

• Ağrı ataklar halinde ortaya çıkar. Ataklar sıklığı değişken olmakla beraber hastaların çoğunda ayda 1-4 atak şeklindedir.

• Atakların süresi 4-72 saat arasında değişmektedir. Çoğu zaman 24 saati geçmemektedir.

• Ağrı tipik olarak başın bir yarısındadır. Bazen diğer tarafa yayılır. Ancak bir yarısında daha şiddetlidir.

• Ağrı zonklayıcı karakterdedir.

• Orta şiddette veya şiddetlidir. Çoğu zaman günlük aktiviteyi engeller.

• Bulantı, kusma vardır.

• Egzersizle daha da artar.

• Işığa ve sese duyarlılık vardır. Bu nedenle hastalar karanlık ve sessiz ortamlar tercih ederler.

• Migren toplumda en sık görülen baş ağrılarından biridir. Migren hastalarının % 60-70 inde aile öyküsünde migrene rastlanmaktadır.

Migren atağı sırasında neler yapılmalıdır?

Migren atağı başlangıcında alınan bazı ağrı kesiciler, migren özgü içeriği damar büzücü olan atağı durdurucu ilaçlar etkili olabilir. Mümkün olduğu kadarıyla ağrının başlayacağı hissedilir hissedilmez alınmalıdır. Ağrı zirve yaptığında morfin bile yapılsa fayda etmez. Migren ağrısının en zirve yaptığı dönemde damarlar genişlemiştir, dokuda ödem olmuştur. Ortalık savaş alanına dönmüştür.

Masaj, soğuk uygulama, başı sıkma gibi yöntemler de kısmi etkili olabilir. Annelerimiz başlarını tülbentle sıkarlardı. Şimdi soğuk migren bantları satılıyor.

Patates, karanfil, karabiber bağlayanlar var. cildi tahriş ettiği unutulmamalıdır. Alında ciltte yaralar oluşturuyor. Nane yağı veya naneli bazı cilde sürülen kremlerin kısmi etkisi olabilir.

Atak başladıktan sonra çok yapacak bir şey olmuyor. Mümkün olduğu kadarıyla uyaranın (ışık, ses, koku) az olduğu bir odaya çekilip atağı geçirmeye çalışmak gerekiyor.