Güvercin alıştırma, güvercinler nasıl alıştırılır ve eğitilir?

Öncelikle alıştırmak istediğiniz kuşun özelliklerini ırkını iyi bilmeniz gerekiyor.Her ırkın yuvaya alışma evreleri farklılık gösterir. Ayrıca aynı ırktan yetişkin veya kızma(yavruluktan yeni çıkmış) kuşun da alıştırılma evreleri birbirlerine göre farklıdır.

Kuşunuzu alıştırmak istediğiniz kümesin yeri ve konumu da alıştırma evresini etkileyen önemli faktörlerdendir. Örneğin etrafı kapalı çukur bir yerde balkon gibi bir mekanda kuş besliyorsanız kuş alıştırma süreniz etrafı açık yüksek bir yerde bulunan kümese göre daha uzun ve meşakkatlidir.

Yine alıştırma evresini etkileyen bir önemli etkenlerden biriside ki bana göre en önemlisi kümesinizde alışkın kuşunuzun bulunup bulunmadığıdır.

Eğer kümesinize alışkın hiç kuşunuz yoksa işiniz zor demektir. Çünkü alışkın kuş kümese giriş çıkış yolunu diğer kuşlara da öğretir. Aynı zamanda alışkın kuşunuz ve acemi kuşunuz havada da birbirlerini tanır,kümeste kavga bile etseler uçarken birlikte küme halinde uçarlar. Bu aynı zamanda güvercinlerin savunma mekanizmalarıyla da alakalıdır. Doğa her hayvana tabiatta kendisini koruyup soyunu sürdürmesi için bir savunma silahı vermiştir. Güvercinlerin savunma silahı ise kaçmak topluca hareket etmektir.

Benzer özellik sürü halinde yayılan küçükbaş hayvanlar içinde geçerlidir. Güvercin topluluğundan herhangi bir kuş bir tehlike sezip aniden bir reaksiyon gösterirse diğerleri de tehlikeyi algılamasalar dahi aynı reaksiyonu gösrerirler. Bu reaksiyon kuşlarda topluca kaçmak biçimindedir.

Ben sizin hiç alışkın kuşunuz olmadığını varsayarak işe başlamak istiyorum.

Bu durumda yapılacak en doğru şey öncelikle bir iki çift tercihan üç çift ucuz kuşlardan almak ve işe o kuşlarla başlamak. Aldığınız bu 2- çift kuşu (dikkat edin bu kuşlar posta olmasın ) eşleştirin. Kümesiniz ölçüleri minimum bu kadar kuşu barındıracak şekilde olmalıdır.Kuşlarınız eş aldıktan sonra kümesin içinde yuvalarında birbirlerine kur yapmaya başlayacaklardır. Alışma döneminde kuşarı dışarda yemlemekte fayda vardır. Ancak dışarıya yemlemek için çıkarttığınız kuşların kaçmaması için bazı önlemler almak gerekir.

Geleneksel olarak bilinen bu yöntemler:

1. Kuşun kanat teleklerini çekmek
2. Kanadını makaslamak
3. Kanat teleklerini uçlardan tutam yaparak bantalamak yada çengelli iğne ile tutturmak.

İlk iki yöntem çoğu hayvansever tarafından pek onaylanmamakla birlikte aynı zamanda kuşun kanat yapısına da zarar verebilir. 3. yöntem ise kanat bantlamak yada firkete de denilen çengel iğne ile kanat kösteklemek diğerine göre biraz daha sık tercih edilen ve kuşun alıştırma evresinin daha kısa olduğu durumlar için uygun yöntemdir.Ancak bu yolla da kuşun kanat yapısının zedelenmesi ve hasar görmesi mümkündür. Ayrıca kümesinizin önü açık ise yada teras seviyesi alçaksa kanadı bağlı kuşun damdan aşağı atlama ve yere düşme tehlikesi vardır.

Kanatları bağlı kuşlarımızı terasa saldığımız zaman mutlaka gözümüz onların üstünde olmalıdır. Hayvanlar bir kaç kez uçma girişiminde bulunacak kanatlarının bağlı olduğunu anlayınca bundan vazgeçecektir. Kuşları gözlemlediğimizde hayvanların yavaş yavaş tedirgin hallerinin kaybolmaya başladığını etrafı karıştırıp dişilere kur yapmaya başladıklarını göreceğiz. Bu bizim doğru yolda olduğumuzun göstergesidir. Bu işlemi 3- 4 gün tekrarladığınızda ve kuşarı günde bir kez sadece dışarda yemlemeye alıştırdığınızda hayvanların giderek rahatladığını göreceksiniz. Kuşların kendi başlarına kümese girip çıkmalarını sağlamaya çalışınız. Kuşlarınızı ele almamaya özen gösterin uzun bir sopa ile iadare etmeye çalışın. Kuşlarınızın üzerine aniden gitmeyin onları gözlemlerken ani el kol hareketleri yapmayın.

Kuşlarınızı alıştırma döneminde günde sadece bir kez dışarıda yemleyiniz. Acemi kuşlarınız eşleştikten sonra 1 hafta 10 gün içinde yumurtaya kovalamaya başlayacaktır. Bu dönemde erkek kuş dişiye aşırı düşkün olur. Bir an olsun onu bırakmaz sürekli peşinde gezer ve kafasını gagalayarak onu yuvaya kovalar erkek kuşu salmak için en uygun dönemlerden birisi bu dönemdir.

Dişisinin kanatları bağlı olduğu halde erkek kuşu bu dönemde salabiliriz. Kuşlarınızı hep açken uçurun tok kuşu alışkınken bile uçurmak doğru değildir. Erkek kuşunuz yavaş yavaş yakın damlara uçup gelmeye başlayacaktır. Çok fazla zorlamadan ve kuşu usandırmadan bu şekilde bir iki deneme yapabilirsiniz.Kuşlarınızı uçururken havanın açık ve yağışsız olmasına dikkat ediniz. Tek başına kuş alıştırmak bu işin en zor dönemidir bu dönemde istenmeyen durumlar olabilir kuş kaçırabilirsiniz ama bu sizi usandırmasın. Bu yüzden bu etabı kolay alışabilen Baska, Bursa kırması,Eş düşkünü kuşlarla aşmaya çalışın.

Bu şekilde bir iki gün deneme yaptıktan sonra dişi kuşuda erkekle beraber salabilirtsiniz. Ancak şunu unutmayın gözlem çok önemlidir. Tedirgin kuş bulunduğu ortamda rahat edemediğini her hareketi ile belli eder. Tedirgin kuş yerinde rahatsızdır. Hemen kümese kaçan kuş alışma evresini tamamlamamıştır buna dikkat ediniz.

İlk kuşlarınızı kümese alıştırdıktan sonra işiniz daha da kolaylaşacaktır. Daha sonrası için alışkın kuşla acemi eşleştirmek suretiyle alıştırma yapılabilir.

Ancak yukardada belirttiğim gibi her ırkın her kuşun kendine has alıştırma yöntemleri vardır. Bazı yetişkin kuşlar kolay kolay alıştırılamaz. Hatta bazı posta güvercinleri ilk alıştıkları yer dışında kolay kolay hiç bi yere alışmazlar. Yine sökük kuşların alıştırılması zordur. Yavru kuşu alıştırmak biraz daha farklıdır.

Ben sadece kuş alıştırma evresini ana hatlarıyla özetlemeye çalıştım.Kuşu alıştırdıktan sonra bu hayvanlardan performans almak için gerekli disiplinleri uygulamak deneyimli kuşçulardan destek almak gerekecektir. Şunu unutmayın en deneyimli kuşcu bile mutlaka kuş kaçırır. Bu işte sabırlı olmayı öğrenmeli kuşları gözlemleyip onları anlamaya azami dikkat göstermelisiniz.